"De vraag hiervoor komt onder meer uit de tuinbouw, om serres te verwarmen"
U dacht dat steenkool enkel nog in het voormalige Oostblok wordt gebruikt? Fout. Met een nieuw besluit maakt de Vlaamse regering het mogelijk om vergunningen af te leveren voor nieuwe stookinstallaties op… steenkool. Het gaat meer bepaald om stookinstallaties die gebruikt worden in de industrie of om serres te verwarmen. In deze tijden van klimaatverandering is dat onbegrijpelijk.
Bij het verbranden van steenkool komt veel CO2 vrij, ongeveer tweemaal zoveel als bij het gebruik van aardgas. Om aan het klimaatakkoord van Parijs te voldoen, moet Vlaanderen de komende jaren grote stappen vooruitzetten om het energiesysteem koolstofarm te maken. Steenkool is dan de eerste brandstof die volledig moet verdwijnen.
Zwakke normen en lange overgangstermijnen
Vlaanderen moet de Europese richtlijn over middelgrote stookinstallaties omzetten in Vlaamse wetgeving. Die richtlijn bevat maximale normen voor luchtvervuiling door stookinstallaties op gas, stookolie, biomassa en steenkool. De Europese normen zijn echter aan de zwakke kant, want ze zijn afgestemd op landen zoals Polen of Bulgarije, waar veel verouderde installaties staan. Vaak ook op steenkool.
De normen die in Duitsland en Nederland gebruikt worden, zijn een stuk strenger dan de Europese. De Vlaamse regering houdt echter grotendeels vast aan de zwakke Europese normen. Dat gebeurde op vraag van de vertegenwoordigers van de industrie en de landbouw. De administratie had eerder een voorstel uitgewerkt in lijn met wat in Duitsland en Nederland in voege is, maar werd teruggefloten.
4.000 ton stikstof extra in onze lucht
De totale uitstoot van middelgrote stookinstallaties bedraagt ongeveer 15.000 ton. Met het voorstel dat nu op tafel ligt, zal naar schatting slechts 600 ton stikstof minder in onze lucht terecht komen. Als de normen worden afgestemd op die in Nederland en Duitsland, zou er liefst 4.600 ton stikstof (NOx) minder onze lucht vervuilen. Een strengere norm zou dus bijna voor een derde minder stikstofvervuiling zorgen. Geen overbodige luxe in Vlaanderen, waar de lucht allesbehalve schoon is.
Nieuwe steenkoolinstallaties
Bovendien voorziet het voorstel dat er nieuwe stookinstallaties op steenkool vergund kunnen worden. De vraag hiervoor komt onder meer vanuit de landbouwsector, om serres te verwarmen. Voor afgelegen serres waar een gasaansluiting niet mogelijk is, kan steenkool immers een goedkoop alternatief zijn. Meer nog, als een uitbater kan aantonen dat er geen technisch en economisch haalbaar alternatief is voor het gebruik van steenkool, gelden volgens het besluit zelfs minder strenge grenswaarden. En mag een stookinstallatie op steenkool nog meer vervuilen dan anders.
De Vlaamse regering gaat hiermee plat op de buik voor de tuinbouwsector. En negeert het Vlaams Parlement. In de unaniem goedgekeurde klimaatresolutie vraagt het Parlement immers een duidelijk afbouwscenario voor verwarmingsketels op fossiele brandstoffen, in de eerste plaats steenkool en stookolie.
Op de lange baan
Ook de voorgestelde overgangstermijnen voor bestaande stookinstallaties zijn zeer ruim. In Nederland en Duitsland moeten bestaande stookinstallaties na een beperkte overgangstermijn van 5 à 10 jaar aan dezelfde grenswaarden voldoen als nieuwe installaties. In Vlaanderen gelden voor de oudste en de meest vervuilende installaties overgangstermijnen van 30 jaar voor ketels met vaste brandstof (steenkool, biomassa) en van 35 jaar voor ketels met zware stookolie. Vlaamse beleidsmakers, laat u niet aftroeven. Dat kan beter.
