Volgens de Vlaamse Milieumaatschappij is houtverbranding in de winter verantwoordelijk voor liefst één derde van de totale hoeveelheid fijn stof in de lucht. Bond Beter Leefmilieu vindt dan ook dat houtverbranding in de toekomst maar een beperkt aandeel van de duurzame energiemix mag uitmaken. Beleidsmakers moeten vooral inzetten op het stimuleren van zonneboilers, warmtepompen, warmtenetten en hernieuwbaar gas.
Houtverbranding is het nieuwe roken
Bond Beter Leefmilieu liet vorig jaar een uitgebreide studie uitwerken die aangeeft welk beleid we daarvoor nodig hebben. In de eerste plaats moeten onze beleidsmakers werk maken van een substantiële lastenverschuiving van elektriciteit naar aardgas en stookolie. Op die manier worden warmtepompen een betaalbaar alternatief voor hout stoken. Een gebiedsdekkend Vlaams warmtebeleid in samenwerking met lokale besturen kan ook voor een belangrijke doorbraak zorgen. Zo’n beleid moet zich buigen over de vraag: waar gaan we voor collectieve verwarming via warmtenetten en waar moeten gezinnen gestimuleerd worden om individuele oplossingen te zoeken?
Om de luchtkwaliteit te verbeteren, moet de overheid zich richten op het behalen van de grenswaarden voor fijn stof die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) naar voor schuift. De Vlaamse overheid werkt aan een Green Deal Houtverbranding, een overeenkomst met de sector om de fijnstofuitstoot terug te dringen. In de ontwerpteksten staan een hele reeks nuttige maatregelen. Onder het motto ‘meten is weten’ heeft de overheid eerst en vooral dringend nood aan goede kennis over houtverbranding: welke types en hoeveelheden van houtverbranding zijn er? Hoe oud zijn kachels? Hoeveel hout wordt er verbrand? En in navolging van de dieselgate: hoeveel fijn stof stoten die kachels in werkelijke omstandigheden uit in plaats van in een labo-testomgeving? Andere maatregelen gaan over het vervangen van oude door nieuwe ketels en kachels: aankooppremies voor nieuwe efficiënte toestellen, schrootpremies om te vermijden dat oude kachels terug op de tweedehandsmarkt verschijnen, strengere normen of labeling. Ten slotte komen ook sensibiliseren over goed stoken - enkel droog hout, geen afval verbranden is de boodschap - en verplicht onderhoud aan bod.
Beleid moet slagkrachtiger
Minister Schauvliege kondigde op Batibouw een premie aan om de Vlaming te motiveren zijn oude, vervuilende kachel te vervangen door een nieuwe. Dat kan deel uitmaken van het beleid, maar volstaat zeker niet. We hebben nood aan inventarisatie, controle en handhaving. Waarom trekt Vlaanderen de tweejaarlijkse controle van cv-ketels niet door naar verwarming op hout en pellets? De onderhoudstechnicus kan na controle alle gegevens invoeren in een centrale databank. Die kan de overheid vervolgens gebruiken om een gericht vervangings- en stimuleringsbeleid te voeren zodat we snel terug gezonde lucht kunnen inademen.
