De ‘waterstofeconomie’ is oude wijn in nieuwe zakken. Het is de droom van een schijnbaar onuitputtelijke en goedkope energiebron, die ons leven aangenaam en onze economie competitief maakt. Net als vroeger steenkool, en daarna ook olie, gas en kernenergie. Elke energiebron kwam echter met een prijskaartje: vervuiling, afval en een ontregeld klimaat. Hernieuwbare energie vergt een lastige aanpassing van brandstoffen naar elektriciteit, en dus kwam waterstof als geroepen. Want waterstof brandt zonder CO2-uitstoot en lijkt het onmogelijke mogelijk te maken: een energietransitie zonder grote aanpassingen. Met waterstof blijft alles bij het oude: in plaats van aardgas verwarmen we in de toekomst met waterstof, in plaats van benzine of diesel tanken we waterstof en ook industrie en gascentrales draaien binnenkort op waterstof. Dit maakt niet alleen onze energie proper, maar geeft zelfs de huidige energie-infrastructuur een tweede leven…
Uiteraard is deze droom te mooi om waar te zijn.
Waterstof produceren kost veel energie. De goedkoopste manier is via een chemisch proces uit fossiele brandstoffen, maar dit leidt nog steeds tot methaan- en CO2-uitstoot. Water met (veel) hernieuwbare elektriciteit splitsen kan ook. Maar die elektriciteit is ook elders nodig, en we hebben op dit moment nog niet zoveel wind- en zonne-energiecentrales.
Hier knelt het schoentje. In veel toepassingen is waterstof gewoon inefficiënte stroom.
Toch heeft dit industrie en politiek niet tegengehouden. Er is een enorme hype ontstaan rond de ‘waterstofeconomie’. Intussen is er ook heel wat gefundeerde kritiek, het einde van de hype komt in zicht. Hernieuwbare waterstof is een belangrijke factor in de transitie van sommige sectoren, maar de waarschuwingen over overdreven verwachtingen blijken terecht: de groeicijfers voor de productie van waterstof uit hernieuwbare energie blijven ver achter bij de doelstellingen en de ene na de andere niet-essentiële toepassing voor waterstof wordt ontmaskerd.
De milieubeweging is dan ook van mening dat de tijd rijp is voor een grondige realitycheck van de huidige Belgische en Europese waterstofstrategieën.
Deze publicatie vat onze inzichten in productie, import en gebruik van waterstof samen, en besluit met onze aanbevelingen voor een Belgisch waterstofbeleid dat het doel niet uit het oog verliest: een energievoorziening voor België die voldoet aan de behoeften van ons dagelijks leven op korte en lange termijn en die onze economie competitief houdt zonder de grenzen van de planeet te overschrijden.
Voorbij de hype. Een realitycheck rond waterstof (NL)
Beyond the hype. A reality check on hydrogen (Executive summary - EN)
Au-delà du hype. Retour à la réalité pour l'hydrogène (Résumé du rapport - FR)
Een publicatie van bondbeterleefmilieu.be • greenpeace.be • canopea.be
