In Nederland werden in de eerste negen maanden van 2023 maar liefst meer dan 1.000 elektrische vrachtwagens geregistreerd. Een stijging van maar liefst 1.500%. In België waren het er amper 100, volgens gegevens van ACEA. De Nederlandse succesformule kent drie ingrediënten: helder langetermijnbeleid, zero-emissiezones en aankoopsubsidies.
Aankoopsubsidie voor een betere TCO
In Nederland is er een uitgebreide en transparante subsidie beschikbaar voor elektrische vrachtwagens, de aanZET-regeling. Het succes ervan is enorm. Na amper een dag waren er twee keer zoveel aanvragen dan er budget voorzien was.
In Vlaanderen bestaat er inmiddels ook een subsidie: de Ecologiepremie+. Deze subsidie is echter alleen van toepassing op vrachtwagens, niet voor bestelwagens. Bovendien is het niet duidelijk hoeveel geld gereserveerd is voor deze subsidielijn en is de aanvraagprocedure doorspekt met red tape.
De TCO, de total cost of ownership, van een elektrische vrachtwagen die steden belevert, is nog steeds duurder dan hun dieselvariant. Hoewel er wordt verwacht dat de TCO’s voor hernieuwbaar en fossiel de volgende jaren naar elkaar toegroeien, kunnen aankoopsubsidies dit proces versnellen.
Zero-emissiezones stuwen elektrificatie
Een ander cruciaal element dat Nederland in de voorhoede plaatst, is het plan om geleidelijk zero-emissiezones in te voeren, beginnend vanaf 2025. Deze zones vormen een stimulans voor bedrijven om over te schakelen op elektrische vrachtwagens, aangezien dieselvoertuigen geleidelijk aan niet langer toegestaan zijn in deze gebieden. 29 Nederlandse gemeenten hebben besloten om vanaf 2025 dergelijke zones in te voeren.
Vlaanderen schreef in haar regeerakkoord dat ook hier vanaf 2025 emissievrije stedelijke logistiek zou plaatsvinden. Het blijft echter nog steeds wachten op wetgeving om dat concreet te maken. Die belofte wordt dus hoe dan ook gebroken. Het is daarom van groot belang dat de Vlaamse overheid zich inzet om uiterlijk in 2030 zero-emissiezones verplicht te stellen, waardoor de weg naar een duurzamere toekomst voor vrachtvervoer in Vlaanderen wordt geplaveid.
Beleid als katalysator
De transportsector zal niet uit zichzelf sneller verduurzamen als er geen duidelijk wettelijk kader voor de lange termijn komt. Anders is het onwaarschijnlijk dat we voor 2030 elektrische vrachtwagens en bestelwagens in stadscentra zullen zien. Nederland toont aan dat beleidsmaatregelen zoals zero-emissiezones een jumpstart geven aan de elektrificatie van vrachtwagens. Met de juiste maatregelen en incentives kan Vlaanderen een vergelijkbare groei realiseren. Bovendien kan ze vertrouwen op gezonde steden waar de leefbaarheid en luchtkwaliteit voorop staan én nog eens duurzame toekomst voor het vrachtverkeer waarborgen.
