President Trump is aan zijn oorlog tegen het internationale klimaatbeleid begonnen. Deze week trok hij een streep door het Clean Power Plan van Obama: steenkoolcentrales blijven open, wat een jaarlijks verschil van ongeveer 500 miljoen ton extra CO2 betekent vergeleken met het plan van zijn voorganger. Is alles nu verloren?
Een echte verrassing is dit niet: Trump had altijd gezegd dat hij de klimaatplannen zou terugschroeven. Dat de steenkool- en olielobby zijn beleid domineert, is duidelijk. De VS verlaten het klimaatakkoord van Parijs (nog?) niet, maar toch maakt deze beslissing een wereld van verschil. Het betekent dat de VS tegen 2030 jaarlijks 500 miljoen ton CO2 méér uitgestoten zullen hebben dan wanneer het Clean Power Plan wel zou doorgaan. Dat is ongeveer vier keer de uitstoot van België.
Wederzijds vertrouwen
Bovendien is het hele Parijs-akkoord gebaseerd op wederzijds vertrouwen: tussen enerzijds de VS, als tweede grootste uitstoter, en China, de grootste uitstoter. De vraag is wat er gaat gebeuren als die tweede grootste klimaatvervuiler zijn beloftes niet nakomt.
Het grootste gevaar is dat de grote olielanden, zoals Rusland, Brazilië en Saudi-Arabië, op hun beurt minder gaan doen dan afgesproken. En dan gaat het klimaatregime dat in Parijs tot stand gekomen is en waaraan tientallen jaren gewerkt is, echt aan het wankelen.
Investeringen in hernieuwbaar stijgen
Is alles dan verloren? Verre van. Het aandeel van steenkool daalt vanzelf al in de elektriciteitsmix, overal ter wereld stijgen de investeringen in hernieuwbare energie. Het is daarom ook maar de vraag of Trumps acties echt banen zal redden. Hernieuwbare energie is een echte jobmotor in de VS. Het aantal jobs steeg in 2015 met 6% tot 769.000. Installateurs van zonnepanelen tekende spectaculaire groeicijfers op van 22% tot 209.000. Er kwamen veel meer jobs bij voor zon, dan er verloren gingen in steenkool. Sterker, in de hernieuwbare energie is er nu veel meer volk aan de slag dan in olie, gas en steenkool samen, blijkt uit het jobrapport van Irena.
Nieuwe klimaatleiders
Bovendien geeft China aan dat het samen met de EU het klimaatleiderschap wil overnemen. Wat Trump nu doet, is haast een daad van agressie te noemen. “De pot op met jullie klimaatbeleid”, zegt hij eigenlijk, “wij schuiven de lasten door aan de rest van de wereld” Hij zadelt ons allemaal op met een groeiende schadefactuur voor de gevolgen van de klimaatverandering.
Dat kunnen we als Europa niet zomaar laten passeren. De Europese buitenlandministers en de Commissie moeten de VS een duidelijk signaal geven dat dit niet kan. En vervolgens moeten we bondgenootschappen sluiten: met de Amerikaanse staten die wel vooruit willen, zoals Californië, met de vele ondernemingen wereldwijd die wel voluit kiezen voor een toekomstgerichte economie.
