Tot afgelopen maandag 8 januari liep het openbaar onderzoek over de verlenging van de milieuvergunning voor Brussels Airport. Bond Beter Leefmilieu werkte samen met milieuverenigingen en bewonersgroepen rond de luchthaven een omvangrijk bezwaarschrift uit. Het milieu-effectenrapport is volgens hen niet alleen onvolledig, maar Brussels Airport komt zelfs zijn wettelijke verplichtingen inzake stikstofoxiden en broeikasgassen niet na. En dat terwijl de luchthaven een veel grotere impact heeft dan de omstreden ethaankraker van Ineos in de Antwerpse haven.
Schadelijk voor mens en natuur
Vorig jaar bracht studiebureau Envisa in een studie in opdracht van Bond Beter Leefmilieu aan het licht hoe schadelijk het lawaai is van het drukke vliegverkeer. Tot op een afstand van meer dan 30 km van de luchthaven lopen meer dan 50.000 omwonenden een sterk verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Maar ook de uitstoot van ultrafijn stof en kankerverwekkende stoffen zet de gezondheid van werknemers en omwonenden op het spel.
Daarnaast heeft de luchthaven ook een enorme ecologische voetafdruk. Zo ligt bijvoorbeeld de uitstoot van stikstofoxiden jaarlijks zes keer hoger dan de voorziene uitstoot van de zeer omstreden Ineos-ethaankraker in de Antwerpse haven. En geen enkel bedrijf in België stoot zo veel CO2 uit als Brussels Airport, als het af- en aanvliegende vliegverkeer meegerekend wordt.
Schuldig verzuim voor mens en natuur
In het kader van de aanvraag voor de nieuwe eeuwigdurende omgevingsvergunning, toont de luchthavenuitbater weinig ambitie, aldus Jasper Wouters van Bond Beter Leefmilieu: “Brussels Airport Company beweert zwaar in te zetten op duurzaamheid en de leefbaarheid voor de omwonenden. In praktijk investeren ze voornamelijk in zonnepaneelparken en het elektrificeren van het grondverkeer. En ze hopen dat in de toekomst nieuwe vliegtuigen minder lawaai zullen maken en dat ze via biobrandstoffen minder schadelijke stoffen zullen uitstoten. Maar hun vrijblijvende engagementen zullen in de praktijk, in het beste geval, tot heel beperkte milieu- en gezondheidswinsten leiden; in het slechtste geval wordt de situatie zelfs nog erger. Zo zou de uitstoot van stikstofoxiden door het vliegverkeer met zo maar even 17 % toenemen. En dat terwijl de kritische depositiewaarden in de nabijgelegen Natura 2000-gebieden al zwaar worden overschreden. En het extra wegverkeer dat de luchthaven zal aantrekken, zou de ochtend- en avondspits op en rond de Brusselse Ring met zo’n 10 % à 20 % verzwaren tegen 2032. Dus van de geplande modal shift zal op de weg weinig te merken zijn.”
Geen geloofwaardig klimaatplan
Een ander groot zorgenkind is de uitstoot van broeikasgassen door het vliegverkeer, aldus Naomi Cambien van Bond Beter Leefmilieu: “De luchthaven zou deze hervergunning moeten aangrijpen om volop te investeren in tankinfrastructuur voor waterstof en synthetische kerosine. Deze brandstoffen hebben het potentieel om de uitstoot van het vliegverkeer drastisch terug te dringen. Wat we nu nodig hebben zijn investeringen op het niveau van de luchthavens. Brussels Airport komt in zijn vergunningsaanvraag echter niet verder dan vrijblijvende beloftes om wat biobrandstoffen bij te mengen in de kerosine. Terwijl van deze brandstoffen al ruimschoots is aangetoond dat ze enorm fraudegevoelig zijn en weinig tot geen impact hebben op het klimaat.”
Daarmee dreigt de luchthaven in haar eigen voet te schieten. Want volgens de klimaatplannen, of het nu de internationale, de Belgische of de Vlaamse betreft, moet de luchthaven investeren in deze nieuwe technologieën en moet de klimaatimpact van luchtverkeer drastisch omlaag. Daarom vraagt de milieubeweging dat de vergunning duidelijke garanties bevat over het bereiken van klimaatneutraliteit, gekoppeld aan geloofwaardige maatregelen en budgetten.
Minister Demir kan en moet gezondheid, leefmilieu en tewerkstelling beschermen
Ondertussen zijn al meer dan 4000 bezwaren ingediend door omwonenden, en dat aantal zal nog stijgen. Na verwerking van die bezwaren is minister Demir aan zet. Er zijn enorm veel kansen om van dit hoofdpijndossier een voorbeelddossier te maken, aldus Jasper Wouters van Bond Beter Leefmilieu: “Het studiebureau Transport & Mobility Leuven heeft uitgerekend dat het uitfaseren van nacht- en korteafstandsvluchten op jaarbasis een gezondheids- en milieuwinst zal opleveren van ongeveer 400 miljoen euro. Tegelijkertijd bestaan er grote mogelijkheden om de tewerkstelling te garanderen. Uit het onderzoek blijkt dat het spoor per passagierskilometer meer mensen tewerkstelt dan de luchtvaart. De werkgelegenheid kan dus stijgen, indien tijdig voorzien wordt in herscholingsprogramma’s en begeleidingstrajecten voor werknemers en werkzoekenden.”
De oplossingen zijn dus voorhanden. Het is nu aan minister Demir om aan de luchthaven duidelijke doelstellingen en maatregelen op te leggen om het lawaai en de uitstoot fors terug te dringen, en om te investeren in de technologieën van de toekomst. Zo kunnen we de werkgelegenheid en connectiviteit van ons land op niveau houden én de gezondheid van de omwonenden, werknemers en het leefmilieu beschermen.
Lees hier het uitgebreide bezwaarschrift dat Bond Beter Leefmilieu samen met andere milieuverenigingen en bewonersgroepen rond de luchthaven heeft ingediend.
