Een studie van het onderzoeksbureau CE Delft toont nog maar eens aan dat er één en ander schort aan het Europese emissiehandelssysteem. Dit systeem, het vlaggenschip van de Europese Unie in de strijd tegen de broeikasgassen, regelt de uitstoot van de energie-intensieve industrie in Europa. Bedrijven krijgen vooraf een bepaalde hoeveelheid emissierechten toegewezen. Stoot een bedrijf meer uit dan de hoeveelheid emissierechten die het werd toegewezen, moet het rechten bijkopen. Bij een teveel aan emissierechten, kan het bedrijf haar overschot op de markt brengen en verkopen. Op deze manier krijgt CO2 dus een prijs op de markt.
We schreven al dat heel wat bedrijven monsterwinsten kunnen binnenrijven dankzij een teveel aan gratis gekregen emissierechten. Nu blijkt dat de bedrijven niet alleen kunnen cashen door hun overschot aan gratis toegewezen rechten op de markt te zetten, maar bovendien ook de consumenten opzadelen met onnodige kosten. De studie van de CE Delft toont namelijk aan dat ijzer-, staal- en raffinagebedrijven voor de gratis verkregen emissierechten vlijtig de marktprijs van CO2 doorrekenden in hun producten. Zo maakten ze in de periode 2005-2008 om en bij 14 miljard winst op kap van de consument.
De energie-intensieve industrie hamert er al jaren op dat het doorrekenen van de kost van emissierechten aan de consument nefast is voor de internationale competitiviteit. Omwille van dit competiviteitsargument, zullen meer dan 160 sectoren ook in de emissiehandelperiode na 2013 gratis emissierechten krijgen. De studie van de CE Delft toont nu aan dat de vraag om gratis emissierechten omwille van competitiviteitsredenen geen steek houdt. Een hogere koolstofprijs op de markt, leidde in Duitsland –ondanks de gratis uitgedeelde emissierechten- tot hogere diesel en benzineprijzen en ook de prijs van staalproducten ging de hoogte in. In de petrochemische sector, werd bijna de volledige kost van de gestegen koolstofprijzen doorgerekend in de prijzen van PVC en polyethyleen.
De studie weerlegt dus dat het uitdelen van gratis emissierechten het doorrekenen van de CO2-prijs vermijdt. In tegenstelling tot bij het veilen van emissierechten, iets waar de milieubeweging al jaren voor pleit, krijgt de overheid bij het toekennen van gratis rechten geen veilingsinkomsten. Moesten de rechten geveild worden, zou de overheid middelen ter beschikking hebben waarmee ze de consument kan compenseren voor de kost van CO2 onder de vorm van investeringen in energiebesparing en hernieuwbare energie.