Foto Antonio Foncubierta

Zwerfvuil in Vlaanderen vraagt transparante en coherente aanpak

Foto Antonio Foncubierta

Zwerfvuil is een hardnekkig probleem in Vlaanderen. De Vlaamse Regering wil dat het zwerfvuil in onze straten afneemt met 20% tegen 2022. Uit een gelekte studie in opdracht van afvalmaatschappij Ovam blijkt echter dat zwerfvuil tussen 2013 en 2015 is toegenomen met maar liefst 40%. 

Daarom woedt al enkele jaren een debat over de invoering van statiegeld voor eenmalige drankverpakkingen zoals de welbekende blikjes en plastic flesjes. Onder meer Vlaams Minister Schauvliege is voorstander van een dergelijk systeem. Toch gooit ze het voorlopig over een andere boeg. 

De Minister sloot op 18 januari 2016 namens het Vlaams Gewest een overeenkomst af met Fost Plus, Fevia en Comeos over de aanpak van zwerfvuil in Vlaanderen. Op advies van Ovam werd niet overgegaan tot een systeem van statiegeld, maar verhoogde het bedrijfsleden haar huidige financiële bijdrage aan het zwerfvuilbeleid tot 9,6 miljoen euro per jaar. De bedoeling is om via het initiatief Vlaanderen Mooi en de campagne Mooimakers te sensibiliseren rond het terugdringen van zwerfvuil. 

Onafhankelijkheid in het gedrang?

Zoals De Standaard woensdagochtend bekend maakte en zoals diezelfde dag bleek uit de discussie in de plenaire zitting van het Vlaams Parlement, stellen sommigen zich de vraag of dit initiatief op de correcte manier wordt aangestuurd. 

Het beslissingsorgaan dat het operationeel plan openbare netheid goedkeurt en de uitvoering ervan opvolgt, is namelijk paritair samengesteld tussen vertegenwoordigers van Fevia, Comeos en Fost Plus enerzijds, en medewerkers van het kabinet van minister Schauvliege, Ovam en VVSG anderzijds. 

Daarom stellen sommigen zich de vraag of de cijfers rond zwerfvuil wel onafhankelijk gemonitord worden. Erg belangrijk, want het is namelijk op basis van die cijfers dat in 2018 een evaluatie plaatsvindt van de huidige aanpak. Volgens minister Schauvliege zijn die cijfers doorslaggevend om al dan niet te beslissen om het geweer van schouder te veranderen richting 2022. 

Een transparante aanpak 

Op dit moment zitten beide partijen vast in een stellingenoorlog, en dit is vooral te wijten aan de onduidelijkheid rond de monitoring en evaluatie van het beleid. Een oplossing voor dit probleem ligt in het concept van de quadruple helix. Dit idee houdt in dat de industrie samen met de overheid, academici en stakeholders samen waken over de governance van het gevoerde beleid.

Dit betekent concreet dat in aanvulling op de industrie en de overheid ook een stakeholder zoals Bond Beter Leefmilieu toekijkt op het correcte verloop van het beleid. Een onafhankelijke instelling vanuit de academische wereld in Vlaanderen kan tot slot een objectieve en wetenschappelijke rol spelen op vlak van monitoring en impact. 

Dit alternatief geeft de  beste garantie om in 2018 op objectieve en transparante wijze een beslissing te nemen in het kader van de geplande evaluatie van het zwerfvuilbeleid.

Statiegeld

Meer over Statiegeld