Zo bescherm je het milieu én de Europese industrie

ExxonMobil verdient al jarenlang aan de Europese emissiehandel (ETS). Voor Bond Beter Leefmilieu het zoveelste teken aan de wand. Het systeem is toe aan een grondige hervorming. Europa zou zijn koolstofprijs ook moeten doorrekenen op de import. Zo kan het tegelijk de economie vergroenen en een gelijk speelveld handhaven voor de Europese industrie. Helaas stemde het Europese Parlement gisteren een initiatief in die zin weg. 

In Parijs beslisten de wereldleiders om razendsnel naar een koolstofneutrale economie te evolueren. Dat plaatst enkele industriële sectoren voor een stevige uitdaging. Hoe staal, cement of plastics produceren zonder CO2 in de atmosfeer te dumpen? De voorbije jaren gebeurden er enkele beloftevolle experimenten. Of het nu over de afvang en het gebruik van CO2 gaat of de uitbouw van een waterstofeconomie, toch stuiten de vernieuwers telkens op de té lage CO2-prijs. Vergroening is weinig rendabel bij een prijs van 5 euro per ton CO2.

Schadekost van CO2

Niet alle schade die een ton CO2 aanricht is in geld uit te drukken. Het is wel mogelijk om een grootteorde aan te geven van de te meten schade. Zo rekent het Amerikaanse milieuagentschap EPA bijvoorbeeld met een schadekost van 36 dollar per ton CO2. De Europese prijs op vervuiling is dus geen weerspiegeling van de werkelijke kost. Ze stemt niet overeen met het principe ‘de vervuiler betaalt’. De prijs is het resultaat van jarenlang getouwtrek tussen de industriële en milieulobby op Europees niveau. De industriële lobby heeft zelfs een opmerkelijk resultaat geboekt. De afgelopen tien jaar, sinds de start van de emissiehandel, kregen de industriële ondernemingen geld voor hun CO2-uitstoot. 

Hoe zit dat? De CO2-prijs van 5 euro per ton geldt enkel voor de elektriciteitsproductie. Omdat de industrie concurreert met bedrijven buiten de Unie, krijgt ze haar kosten vergoed met gratis uitstootrechten en staatssteun voor de CO2-kost in haar elektriciteitsverbruik. Bij het compenseren van de CO2-prijs gebeuren er voortdurend fouten. Daardoor kregen bedrijven tientallen miljarden euro in de schoot geworpen sinds 2005.

#ExxonProfiteert

BBL bracht deze week het voorbeeld van ExxonMobil onder de aandacht. De olieonderneming boekte sinds 2005 een overschot aan gratis emissierechten in Vlaanderen ter waarde van 4 miljoen euro. Dat overschot krimpt wel de laatste twee jaren. Daarnaast krijgt Exxon een CO2-kost in de elektriciteitsfactuur vergoed alsof alle elektriciteit in België met steenkoolcentrales is geproduceerd. Niet dus. Jaarlijks gaat er zo 1 miljoen euro te veel naar ExxonMobil voor die energiesteun. Toch verdedigt Voka de staatssteun.

Die tegenstelling tussen de milieubeweging en de bedrijfswereld over het klimaatbeleid is niet productief. Al jarenlang tracht de milieubeweging de koolstofprijs op te drijven om milieuredenen en tracht de industrie die terug te drukken om economische redenen. Die onvruchtbare tegenstelling kunnen we doorbreken wanneer Europa een uniforme CO2-prijs doorrekent aan haar eigen industrie én de import, en de export vrijstelt. Zo ontstaat er een gelijk speelveld mét een prijssignaal.

Europarlement stemt voorstel weg

Gisteren heeft de Europese Volkspartij een initiatief in die zin voor de cementsector in het Europees Parlement jammer genoeg afgeschoten. Hieronder zie je hoe de Vlaamse vertegenwoordigers in het Europese Parlement stemden bij het voorstel van een koolstofprijs en grensheffing voor cement. Hopelijk legt onze Vlaamse minister van Leefmilieu het idee opnieuw op tafel leggen in de Milieuraad. Want zowel het klimaat als de industriële voorlopers hebben belang bij een robuuste CO2-prijs.

Lijst stemmen Vlaamse Europarlementsleden

Desinvestering uit fossiele energie

Meer over Desinvestering uit fossiele energie