Veeteler Kurt Sannen

Foto Annelijn Steenbruggen voor BioForum Vlaanderen

Wat als… het landbouwbeleid eens naar de landbouwers zou luisteren?

Veeteler Kurt Sannen

Foto Annelijn Steenbruggen voor BioForum Vlaanderen

‘Boer zijn lijkt makkelijk wanneer je ploeg een potlood is en je duizend kilometer verwijderd bent van het maïsveld.’ Meer dan een halve eeuw geleden sloeg Amerikaans president Dwight Eisenhower de nagel op de kop. Het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) van de Europese Unie is jarenlang aangevuurd door industriële lobbygroepen en vergat daarbij het belang van familiale landbouw. Het gevolg: een steeds verder doorgedreven grootschalige productie, die de milieugrenzen ver te buiten gaat. Intussen daalt het aantal landbouwers, samen met de milieukwaliteit. Een omslag is mogelijk en nodig. Hoe? Op die vraag laat Voedsel Anders enkele landbouwers zelf antwoorden. 

Wat met onze dieren?

Waar moet het naartoe met onze veehouderij? Dat is een van de cruciale vragen waar het landbouwbeleid voor staat. De druk op milieu en klimaat vanuit deze sector is loodzwaar, de economische rendabiliteit, in tegenstelling tot de dieren zelf, mager. Een derde van de varkenshouders geeft aan te willen stoppen. Maar de financiële last die ze meedragen, maakt dat onmogelijk. Ook bij de rundveeteelt is de situatie niet houdbaar: hier komt 80% van het landbouwinkomen uit subsidies.

Minder maar eerlijker

Luc Van Dommelen is varkensteler in Turnhout en pleit voor een landbouw die uitgaat van een gezonde groei door diversificatie en eventueel desinvesteren uit niet rendabele productiemethodes. Vandaag doet het Vlaams Landbouw Investeringsfonds (VLIF) het tegenovergestelde. Landbouwers worden aangezet om verder te specialiseren en te intensiveren. Grote stallen met lange terugverdientijden worden zo de maatstaf. Dat maakt hen extra kwetsbaar en beperkt de keuzemogelijkheden. 

De oplossing ligt voor Luc bij minder varkens, gekweekt voor de Belgische consument in plaats van onzekere buitenlandse markten. Hier staat dan een eerlijke prijs tegenover. Zo krijgt de landbouwer meer zekerheid en wordt het mogelijk om zorg te dragen voor milieu en dierenwelzijn. Diversificatie van hun productie, sterker inzetten op kwaliteit en een kortere keten geven deze eerlijke prijs mee vorm. 

Laat het gras maar groeien

In de klassieke rundveeteelt staat nog steeds een groot deel krachtvoer, zoals soja, op het menu. Het Belgische witblauw-runderras kan niet zonder. Veetelers Jos Van Reeth en Kurt Sannen pakken het anders aan: hun dieren worden enkel gevoerd met gras. Zij gebruiken andere, robuustere rassen, die wel goed gedijen op louter gras, en bovendien tal van andere voordelen hebben. Hun koeien hebben zo goed als geen dierenarts nodig en heeft het vlees zelf een hogere voedingswaarde.  

De milieuwinst is navenant. Kurt Sannen noemt zichzelf een landschapsbouwer. Naast voedsel leveren deze landbouwers ook maatschappelijke diensten. Runderen die grazen onderhouden onder meer natuurgebieden en dragen zo bij aan een levendig landschap. De maatschappelijke diensten die hieruit voortkomen zijn niet min: klimaatregulatie, bestuiving, bescherming tegen overstromingen, luchtzuivering en groene ruimte voor recreatie.

Om de economische malaise in de rundveesector te doorbreken, pleit Kurt voor nieuwe verdienmodellen. Een breed raamcontract met de overheid past hierin. In een bepaald gebied engageren de landbouwers zich ertoe maximaal in te zetten op het verstrekken van maatschappelijke diensten. Een resultaatsverbintenis zorgt ervoor dat de beloofde resultaten correct worden vergoed. 

Van de praktijk naar politiek 

Deze getuigenissen van landbouwers zijn duidelijk: de huidige hervorming van het GLB biedt het momentum om weg te gaan van een puur economisch gedreven verhaal, gestuurd door de industrie achter de landbouw naar een beleid voor en door de landbouwer. De roep naar een maatschappelijk wenselijk productiemodel is luid. Zo krijgt de landbouwer meer zekerheid, versterken we onze voedselzekerheid en verbetert de milieukwaliteit. Een win op alle fronten. 

Landbouw

Meer over Landbouw