De files, u kent ze wel: elk jaar langer, elk jaar meer gevloek, elk jaar hogere economische en ecologische kosten. De oplossing van VOKA? Een oproep met de hashtag #opnieuwmobiel voor een hold-up op de overheidsfinanciën: Vlaanderen moet niet minder dan 10,5 miljard euro investeren in bijkomende infrastructuur, vooral nieuwe wegen.
Voor ruimtelijke planners is het geen geheim dat de files toenemen bij ruimtelijke wanorde. Als de winkel waar je moet zijn op een moeilijk bereikbare plek ligt, neem je waarschijnlijk de wagen. Daarom is het winkelcentrum Uplace een slecht project. Het zorgt voor 25.000 wagens meer op de Brusselse ring per dag en laat er het verkeer volledig vastlopen. De Tijd meldt dat er in drie jaar tijd 7.700 jobs verloren gingen in Brussel door de vele files. Dat is meer dan twee keer zoveel als de jobcreatie door Uplace volgens de meest optimistische inschatting. Toch gaat VOKA voluit voor Uplace.
Alle kosten
Voor economen is het geen geheim dat de files toenemen als niet álle kosten zijn verrekend. Als je bijna niets betaalt voor je brandstof, zal je niet op een kilometer meer of minder kijken. In België rijden er 424.000 salariswagens rond. 90 procent daarvan heeft een tankkaart: daarmee tank je (haast) gratis. Elke salariswagen legt gemiddeld 6.000 kilometer meer af per jaar dan een privéwagen. Het Planbureau wees er al op dat dit leidt tot een welvaartsverlies van 2.300 euro per salariswagen. Toch gaat VOKA voor de doorzetting van het systeem onder het hoedje van een ‘een mobiliteitsbudget’. Dat moet volgens ‘de groeipaper’ nog steeds toelaten om in het weekend kilometers te malen met een tankkaart.
Meer wegen = meer files
Voor mobiliteitsdeskundigen is het geen geheim dat de files toenemen als er wegen bijkomen. Ze activeren de latente vervoersvraag van diegenen die de wagen nu laten links liggen. Nieuwe wegen verhelpen de files slechts tijdelijk. Zelfs in Nederland lopen de recent uitgebreide snelwegen al weer vol. Toch haalt VOKA Nederland aan als het te volgen voorbeeld.
In andere dossiers gedraagt VOKA zich als een havik van ‘kostenefficiëntie’. Maar voor beton steekt het blijkbaar niet op een euro meer of minder.
Eerst de kraan sluiten, dan dweilen
De oproep om massaal te investeren in weginfrastructuur als oplossing voor de files is ongeloofwaardig. In andere dossiers gedraagt VOKA zich als een havik van ‘kostenefficiëntie’. Maar voor beton steekt het blijkbaar niet op een euro meer of minder. Nochtans kost het niets en brengt het zelfs op om éérst de ruimtelijke verrommeling, de verloning met wagens en diesel of de onderbenutting van het voertuigenpark te stoppen. Pas dan is er een realistische inschatting mogelijk van de nood aan bijkomende infrastructuur in deze regio met het dichtste wegennet ter wereld.
Slimme investeringen
Niet alles aan de ‘groeipaper’ over mobiliteit van VOKA zit mis. De organisatie benadrukt terecht dat onze overheden meer moeten investeren, ook in infrastructuur. Maar het zou moeten gaan over de infrastructuur van de toekomst: slimme energienetten, water- en spoorwegen, smart cities of havens met maak- en recyclage-industrie.
Boodschap met boskapper
Het was beslist een briljant idee van VOKA om zijn mobiliteitsvisie met een vrachtwagen van Essers, de boskapper uit Limburg, naar Brussel te brengen en onderweg drie uur file te rijden. Zowel de visie, de uitbreiding van Essers als de files staan immers symbool voor de oude economie die kosten afwentelt op mens en milieu. Gelukkig kijkt Vlaanderen naar de toekomst. Toch?
> Lees hier de 'groeipaper' van VOKA
> Lees hier de doorlichting van mobiliteitsexpert Kris Peeters
