Vlaams Parlement, gefeliciteerd met de klimaatresolutie!

Woensdag is in het Vlaams Parlement de kersverse Vlaamse klimaatresolutie voorgesteld. Bond Beter Leefmilieu steunt deze resolutie: voor het eerst is er Kamerbrede steun voor een toekomstgerichte doorbraak in het klimaat- en energiebeleid. In een aantal belangrijke dossiers legt de resolutie de lat hoger, maar op verschillende domeinen gaat ze niet ver genoeg.

"De regering krijgt een duidelijk signaal om fossiele brandstoffen versneld uit te faseren"

“Het is krachtig dat alle democratische, politieke partijen deze resolutie onderschrijven: meerderheid en oppositie scharen zich met andere woorden achter deze tekst. Ze creëert een breed politiek draagvlak, maar geeft ook concrete aangrijpingspunten voor een versterking van het klimaatbeleid. De regering krijgt een duidelijk signaal om fossiele brandstoffen versneld uit te faseren en met een sterk beleid duurzame welvaart te creëren. Net zoals het klimaatakkoord van Parijs zal deze resolutie de energietransitie in Vlaanderen versnellen”, zegt Jonathan Lambregs, beleidsmedewerker klimaat van Bond Beter Leefmilieu.

Kernuitstap

De kernuitstap is een belangrijk uitgangspunt voor de ontwikkeling van een energievisie en -pact. Kernenergie verstoort het investeringsklimaat voor hernieuwbare energie. Dat investeringsklimaat willen de parlementariërs verder aanwakkeren door o.a. lokale betrokkenheid van burgers en een tariefzetting die het gebruik van hernieuwbare energie bevordert. Voor de optimale integratie van hernieuwbare energie vraagt het Parlement ook de uitbouw van een flexibel elektriciteitsnet.

Einde wagen op diesel en benzine

Gedeeld elektrisch vervoer op hernieuwbare energie vergt betaalbare elektrische wagens. Daarvoor is onderzoek en ontwikkeling nodig bij autoconstructeurs en andere gewoonten bij de consument. De parlementariërs willen de nodige evoluties stimuleren door een duidelijk uitdoofscenario uit te werken voor personenwagens met een verbrandingsmotor: minstens een halvering van de verkoop en inverkeerstelling tegen 2030. Tegen 2050 zou dat cijfer tot nul moeten herleid worden.

Om de uitstoot van wagens op korte termijn te verminderen, vragen de Parlementsleden verstrengde EU-normen voor vrachtwagens en personenwagens. Tot slot krijgt de federale overheid de vraag om het regime voor de salariswagen en tankkaart af te bouwen, en is er consensus over de uitwerking van een slimme kilometerheffing voor personenwagens.

Klimaat en internationale handel

Om de uitstoot in de industrie te verminderen, vragen de parlementariërs gerichte steun te voorzien. Verschillende productiemethodes die de uitstoot drastisch verlagen zijn gekend, maar nog niet marktrijp. Daarvoor is ondersteuning nodig over de hele innovatiecyclus: onderzoek, ontwikkeling, demonstratie en marktontplooiing.

Daarnaast maken ze de koppeling tussen klimaat en internationale handel om de competitiviteit van de Vlaamse bedrijven te versterken. Ze vragen daarom onderzoek naar een CO2-heffing op de invoer van producten uit landen die te weinig klimaatinspanningen leveren.

Stookolieketels

Om de uitstoot in gebouwen terug te dringen, willen de parlementariërs prioriteit geven aan energiebesparing in bestaande gebouwen. Ze vragen daarom een snelle uitvoering van het renovatiepact met duidelijke tussentijdse doelstellingen voor de grondige renovatie van gebouwen.

Ook gaat de prioriteit uit naar meer duurzame verwarmingstechnieken zoals warmtepompen en warmtenetten op groene warmte. Deze stimulans begeleiden ze met een duidelijk afbouwscenario voor verwarmingsketels op fossiele brandstoffen, voornamelijk op basis van steenkool en stookolie. Om de keuze ook financieel te onderbouwen, vragen ze een heffing op de uitstoot van CO2 door gebruikte brandstoffen.

Veestapel blijft groeien

Over de klimaatuitdaging in de landbouw blijft de resolutie stil. De enige manier waarop we in de landbouw een drastische vermindering van de CO2-uitstoot kunnen realiseren, is door de afbouw van de veestapel en de overstap te maken naar meer plantaardige voeding. Onderzoek naar gezonde, betaalbare plantaardige voedingsproducten verdient dus voorrang. Daarom verschuift investeringssteun best weg van exportgerichte veehouderij, naar duurzame teelt- en productiewijzen en gezonde en duurzame voedingsproducten.

Dat men best niet inzet op een verdere groei van de veestapel, haalt de Vlaamse klimaatresolutie voorzichtig aan, maar over een afbouw wordt niet gesproken. De resolutie focust daar te veel op efficiëntiewinsten, niet op echte oplossingen. De klemtoon ligt te sterk op het methaanefficiënter maken van onze veestapel door bijvoorbeeld specifieke stalbouw of aanpassen van voeding.

Wel vraagt de resolutie “onderzoek naar en consumptie van alternatieve eiwitbronnen voor menselijke consumptie en ‘novel foods’ te stimuleren en de productie van nieuwe of zeldzame teelten te ondersteunen in functie van een gezond voedingspatroon”.

Verkavelingswoede duurt voort

De Vlaamse verkavelingswoede neemt geen keer. De resolutie vraagt met vage taal om de toename van het ruimtebeslag zo snel als mogelijk en binnen dit kader tot 0 ha terug te brengen. Dit is verre van ambitieus. Hopelijk komt het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen met een meer ambitieus en concreet plan.

Wel gaat er onder het onderdeel ruimtelijke ordening aandacht naar kernversterking voor woon- en economische activiteiten, het afstemmen van ruimtelijke inplanning op de beschikbaarheid van openbaar vervoer, en het promoten van woonvormen waarbij beter gebruikgemaakt wordt van beschikbare ruimte.

Efficiëntie is niet voldoende

De klassieke aanpak in het klimaatbeleid volstaat niet langer. Die aanpak was erop gericht om met veelal losstaande maatregelen de vervuiling stapsgewijs terug te brengen. Koelkasten zijn nu zuiniger en wagens verbruiken minder. Dat is goed, maar lang niet voldoende. Om te evolueren naar nuluitstoot is er nood aan systeeminnovatie. Dat gebeurt niet geleidelijk en constant, maar door structurele ingrepen.

Het element van sprongen in de vermindering van de CO2-uitstoot is nog te weinig doorgedrongen bij de Parlementsleden. Zo vraagt de resolutie de regering klimaatbeleid te voeren op basis van een afweging tussen kosten en baten. Daar slaat ze de bal mis. Bepaalde maatregelen zijn cruciaal om CO2-uitstoot te verminderen: een slim energiesysteem is bijvoorbeeld essentieel voor de optimale integratie van hernieuwbare energie. Maar als losstaande maatregel heeft dat geen directe impact op de CO2-uitstoot.

Klimaatbeleid Kernuitstap Desinvestering uit fossiele energie

Meer over Klimaatbeleid, Kernuitstap, Desinvestering uit fossiele energie