Niet bedrijfszeker, niet goedkoper, niet minder CO2: waarom de argumenten tegen de kernuitstap vooral drogargumenten zijn. 

Niet de kernuitstap is roekeloos, wel de constante twijfel erover

Niet bedrijfszeker, niet goedkoper, niet minder CO2: waarom de argumenten tegen de kernuitstap vooral drogargumenten zijn. 

Met de nakende finale beslissing over de kernuitstap in het verschiet, weren tegenstanders zich als een duivel in een wijwatervat, schermend met argumenten over bevoorradingszekerheid, betaalbaarheid en CO2-emissies. Het is niet de kernuitstap die de bevoorradingszekerheid en betaalbaarheid in het gedrang brengt, wel de constante twijfel erover.

Volgens tegenstanders van de kernuistap zorgt kernenergie voor zekerheid van stroomleveringen, maar is het ook een goedkope en klimaatvriendelijke energiebron.  Ze vergissen zich 3 keer.

Kernenergie is niet bedrijfszeker

Kernenergie heeft de naam een betrouwbare bron van energie te zijn, een solide sokkel dat onze stroomvoorziening schraagt. De realiteit is anders.

Zero Emission Solutions houdt sinds 2015 - het jaar waarop de oudste kerncentrales stilgelegd hadden moeten worden - nauwkeurig bij wat de beschikbaarheid is van de Belgische kerncentrales. Uit die analyse blijkt dat de oudste centrales sinds hun levensduurverlenging een hobbelig parcours hebben afgelegd. Ze komen er met een beschikbaarheid van ongeveer 60% belabberd uit. Een bloemlezing.

Terwijl in 2015 Doel 1 stillag in afwachting van de levensduurverlenging brak er brand uit waarbij de transformator twintig minuten brandde en er een kleine ontploffing plaatsvond. Drie dagen na de heropstart viel de centrale automatisch stil na een probleem met een alternator. Ook Tihange 1 was tijdelijk buiten dienst omwille van een brand.

In 2018 dook een lek op in de primaire koelkring in het nucleair gedeelte van Doel 1. Het duurde 10 maanden om op te lossen. Aangezien Doel 1 en 2 exacte kopieën zijn, werd bovendien ook Doel 2 uit voorzorg 10 maanden stilgelegd omwille van het risico op een gelijkaardig lek.

Dan hebben we het nog niet over de problemen met de andere kerncentrales in 2014-2015 en 2018, waardoor België in die jaren recordhoeveelheden aan stroom moest importeren.

Kernenergie is niet goedkoper

Bedrijfsleiders en burgers zijn ongerust over hun elektriciteitskost. Terecht. Maar het is niet kernenergie die ons aan goedkopere stroom zal helpen.

De stroomprijs wordt immers op elk moment bepaald door de laatste eenheid die aangezet zet wordt om het evenwicht tussen vraag en aanbod in balans te houden, de zogenaamde marginale eenheid. En dat zijn bijna altijd gascentrales, ook nu, op het moment dat de kerncentrales van België, Frankrijk en Duitsland volop draaien. Vóór de kernuitstap is de marginale eenheid een gascentrale… na de kernuitstap dus ook.

Eigenaardig genoeg vraagt de Vlaamse regering - een koele minnaar van de kernuitstap - Europa juist om het CO2-emissieplafond minder hard te doen dalen. Wat is hun CO2-argument dan nog waard?

Kernuitstap leidt niet tot minder CO2-emissies

Nog een hardnekkig misverstand: tegenstanders van de kernuitstap noemen kernenergie klimaatvriendelijk.

Paradoxaal genoeg zal een levensduurverlenging geen CO2 reduceren. Dat komt omdat de CO2-emissies van de gascentrales deel uitmaken van het Europese handelssysteem van emissierechten (ETS). In dat systeem is de totale uitstoot van gas- en kolencentrales en grote bedrijven geplafonneerd. Dat plafond daalt ook jaar na jaar met 2,2%.

De bouw van gascentrales hier in België leidt dus tot een verschuiving van CO2-emissies binnen Europa. Die gascentrales moeten dus concurreren met andere installaties om CO2-emissierechten te bekomen. Omdat ze zeer efficiënt zijn, zullen ze deze concurrentie wel winnen, maar andere inefficiënte installaties zullen in ademnood komen en moeten stoppen, zeker nu de CO2-prijs een recordprijs van 70 €/ton bereikt.

Omgekeerd, als de twee jongste kernreactoren open blijven en die gascentrales niet gebouwd worden heb je die verschuiving niet, maar blijft het emissieplafond wel hetzelfde. De CO2-emissies van alle centrales in Europa blijft gewoon hetzelfde. Eigenaardig genoeg vraagt de Vlaamse regering - een koele minnaar van de kernuitstap - Europa juist om het CO2-emissieplafond minder hard te doen dalen. Wat is hun CO2-argument dan nog waard?

Twee kerncentrales langer openhouden, klinkt misschien als een simpele oplossing, maar er zijn heel wat hordes te nemen vooraleer een verlenging van de jongste kernreactoren ook maar mogelijk is.

De twijfel over de kernuitstap is roekeloos

Vandaag laten sommigen uitschijnen dat de kernuitstap roekeloos is. Nochtans is het een beslissing die bijna 19 jaar geleden werd genomen en waar België zich op had kunnen voorbereiden. Maar alle regeringen na Verhofstadt I hebben nagelaten om dit te doen. En dat is roekeloos.

In 2015 werd in zeven haasten de levensduur van Doel 1, 2 en Tihange 1 met tien jaar verlengd. Ook dat was roekeloos. Niet alleen bleken deze reactoren minder betrouwbaar dan verwacht, de verlenging was juridisch ook niet in orde. Bovendien kwam die beslissing als een slag in het gezicht van al die marktpartijen die in België in vervangcapaciteit wilden investeren. Het uitblijven van die investeringen hebben we in 2018 duur betaald, toen slechts een van de zeven kernreactoren operationeel was.

Dat dreigt nu ook te gebeuren. Voor de marktpartijen is de kernuitstap al een uitgemaakte zaak. Zij staan klaar om werk te maken van de broodnodige energietransitie. Nu de kernuitstap terugdringen zal deze dynamiek ondergraven en de energietransitie significant vertragen.

Twee kerncentrales langer openhouden, klinkt misschien als een simpele oplossing, maar er zijn heel wat hordes te nemen vooraleer een verlenging van de jongste kernreactoren ook maar mogelijk is. De wet op de kernuitstap zelf moet herschreven worden - het vinden van een politiek akkoord hierover zonder regeringscrisis is weinig waarschijnlijk. Engie moet een milieueffectenrapport opmaken en een ruime publieksbevraging organiseren; dat vergt tijd. Hoe die verlenging te verzoenen is met de CRM is een juridisch vraagstuk, dat vele maanden zal vragen om te ontwarren. Dan zijn er nog de nodige technische aanpassingen aan de reactoren zelf: we willen geen herhaling van het hobbelig parcours van de oudste reactoren.

Dat alles is een traject van minstens vijf jaar en de conclusie is duidelijk: voor 2027 geraken die jongste kernreactoren niet opgestart. Maar ze worden wel al in 2025 stilgelegd. Het verlengen van de twee jongste reactoren brengt dus de bevoorradingszekerheid van ons land tijdens de winters 25/26 en 26/27 in het gedrang.

Kernuitstap

Meer over Kernuitstap