Foto Bear in the north

Minder belastingen voor wie in het centrum woont

Foto Bear in the north

De meerderheidspartijen in het Vlaams parlement hebben een voorstel van decreet ingediend, waardoor gemeenten de mogelijkheid krijgen om minder belastingen te heffen bij inwoners die in het centrum van de gemeente wonen. De maatregel moet mensen stimuleren om te wonen in de stads- en dorpskernen, en verhinderen dat er nieuwe verkavelingen verrijzen in de schaarse groene ruimte van Vlaanderen.

Meerkosten

Concreet willen de meerderheidspartijen dat gemeentebesturen de opcentiemen op de onroerende voorheffing kunnen verlagen in centrumwijken. Nu is het tarief van die gemeentelijke toeslag op de vastgoedbelasting voor iedereen in de gemeente gelijk. Woon je in het centrum, dan kan het verlagen van die belastingen op huizen en appartementen je al gauw enkele honderden euro’s per jaar besparen.

Op zich is het logisch dat centrumbewoners minder belastingen betalen, want ze kosten de overheid ook een pak minder. Lintbebouwing en verspreide, afgelegen bebouwing brengt heel wat meerkosten met zich mee: voor riolering en waterzuivering, het onderhoud van het wegennet, de postbedeling en bijkomende leidingen voor water, gas en elektriciteit.

Rekeningwonen

Een voorbeeld: in woonlinten is een afstand van 20 meter per vrijstaande woning niet uitzonderlijk, waardoor 100 meter riolering slechts een vijftal woningen bedient. Dat terwijl in een straat met aaneengesloten rijhuizen over de zelfde lengte tot zestien huishoudens aangesloten kunnen worden. Bij appartementsblokken is het verschil nog veel groter. Voor een woning in lintbebouwing bedragen de meerkosten ongeveer 10.000 euro per aansluiting ten opzichte van een woning in de bebouwde kom. Voor heel Vlaanderen zou het gaan om een meerkost van ongeveer 1,8 miljard euro.

Meer en meer wordt daarom een pleidooi gehouden voor een systeem van ‘rekeningwonen’. Zoals je bij rekeningrijden een heffing per afgelegde kilometer betaalt voor de kosten die dat met zich meebrengt (wegenonderhoud, kosten van files,...), betaal je ook bij rekeningwonen meer of minder, afhankelijk van hoeveel je woning kost voor de samenleving.

Druppel op een hete plaat?

Het blijft alleen de vraag of een belastingverlaging veel effect zal hebben op onze ruimtelijke wanorde. Zal iemand verhuizen voor een paar honderd euro minder belastingen? In vergelijking met de aankoopprijs van een grond of een woning, is dat maar een klein bedrag. Bovendien is er een groot overaanbod aan onbebouwde bouwgronden, onder meer in woonuitbreidingsgebieden. Dat zal met deze belastingsvermindering niet opgelost worden. Daarvoor moet de overheid die gronden een andere bestemming geven en een vergoeding betalen aan de eigenaars ervan.

Daarnaast blijft het ook de vraag of gemeenten wel van de mogelijkheid gebruik zullen maken. Gemeenten hebben het financieel al moeilijk, overal moet bespaard worden. Als ze de opcentiemen op de onroerende voorheffing verlagen, hebben ze ook minder inkomsten. En laat nu net deze opcentiemen één van de belangrijkste inkomstenbronnen zijn voor gemeentebesturen. Voor alle gemeenten samen zijn deze opbrengsten jaarlijks goed voor circa 2,3 miljard euro.

Bond Beter Leefmilieu vindt het een interessant en positief voorstel. Maar een meer doortastend ruimtelijk beleid blijft hoe dan ook noodzakelijk.

Bouwshift

Meer over Bouwshift