Nadat in juni vorig jaar een eerste omgevingsvergunning voor een nieuwe en grotere verbrandingsoven aan de A12 werd geweigerd, krijgt de Antwerpse intercommunale opnieuw een negatief advies voor ruimtelijke ordening en mobiliteit. Dat hoeft niet slecht te zijn: het is een mooie kans om het geweer van schouder te veranderen. Drie vragen over de vergunningsaanvraag van ISVAG, die al twee keer in rook opging.
Wat is het verdict precies?
De Gazet van Antwerpen bracht woensdag kort de voornaamste punten van kritiek uit het negatief advies. Ten eerste: in het dossier van ISVAG ontbreekt een aanvraag om de afbraak van de huidige verbrandingsoven te voltooien. De intercommunale wil die namelijk pas slopen nadat de nieuwe installatie is gebouwd.
Ook een plan voor wat er met het terrein moet gebeuren waar die oude verbrandingsoven nu staat, is er niet. Daarom komt de adviescommissie tot de conclusie dat er geen rechtszekerheid is over de toekomstige afbraak. Met andere woorden: misschien blijft de oude oven er gewoon staan. Volgens het Departement Omgeving is deze situatie in strijd met een duurzame ruimtelijke ordening, zoals vermeld in artikel 1.1.4. van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening.
Daarnaast spreekt men van een “schaalbreuk met de omgeving en de storende visueel-vormelijke elementen met betrekking tot het beschermd dorpsgezicht ‘Hof Ter Beke’.” Ook wijst het advies op de moeilijke mobiliteitssituatie aan de A12 en de N177 tijdens de spitsuren: er is een gebrek aan capaciteit voor bijkomend transport van afval ter hoogte van de site.
Wat betekent dit?
Omdat de aanvraag niet volledig is, moet de omgevingsvergunningscommissie de vergunning weigeren. Een tweede moeilijk punt: normaal gezien neemt de minister van Omgeving de eindbeslissing over zulke projecten. Kersvers minister Van den Heuvel (CD&V) is burgemeester van Puurs, een gemeente die aandeelhouder is van ISVAG. Als parlementair zetelt hij zelf niet in de intercommunale; wel heeft zijn college in Puurs een beslissing over ISVAG goedgekeurd die hij nu als minister krijgt voorgeschoteld. Om (de schijn van) belangenvermenging of partijdigheid te vermijden, is het de vraag of het aangewezen is dat de minister zich uitspreekt in deze zaak.
Het ziet er dus naar uit dat dit project opnieuw op de lange baan wordt geschoven. Een geschikt moment om het geweer van schouder te veranderen, vinden wij. Vorig jaar lijstten we al een reeks bezwaren op over de nood aan bijkomende verbrandingscapaciteit, de aanpak van dit project en vooral het gebrek aan grondig onderzoek naar alternatieven. Die gelden vandaag nog steeds. Nadien stelden we ook de vraag over de aanpak en langetermijnvisie op Vlaams niveau voor dit soort installaties.
Wat moeten we nu doen?
We stellen voor om grondig in kaart brengen hoeveel afval er op middellange en lange termijn aankomt. In het Vlaams klimaatplan 2030 wordt gemikt op een daling van dat aanbod van 25 procent tegen 2030 (in de huidige planperiode mikt men op -10 procent tegen 2022). Dit vormt een startpunt om een vork op te stellen, met een maximum- en een minimumcapaciteit die nodig is om dat afvalaanbod te verwerken. Die vork laat toe om rekening te houden met tijdelijke onevenwichten door onderhoudswerken of onvoorziene omstandigheden in de aanvoer van afval.
Het voordeel van een dergelijke langetermijnvisie is dat ze een grootteorde weergeeft van de verwerkingscapaciteit die nodig zal zijn op middellange termijn. Tegelijkertijd moeten we ervoor zorgen dat het energierendement van de installaties die overblijven zo hoog mogelijk is. Daarvoor moeten we onder meer kijken naar de afzet van warmte in industriezones. Heel wat bedrijven hebben immers nood aan hogere temperaturen voor hun industriële processen.Dit vergt studiewerk - onder meer naar de mogelijkheden in het nabijgelegen havengebied, waar het potentieel energierendement een pak hoger ligt dan op de site die ISVAG zelf voorstelt.
De conclusie? Kandidaat-ministers voor het Departement Omgeving mogen hun dossiers en debatfiches al voorbereiden: dit is een ambitieuze maar noodzakelijke klus voor elke toekomstige minister in de Vlaamse regering.
