Energiegemeenschappen: de burger aan het stuur van de energietransitie!

23 september 2021

Connect2Change is ons jaarlijkse netwerkevent waarop we changemakers samenbrengen, ideeën uitwisselen en samen nieuwe plannen smeden. Omdat dit een feestjaar is, maken we er een speciale editie van, met boeiende online sessies verspreid over het jaar. Die bovendien helemaal gratis zijn. Iedereen die werkt aan een duurzaam Vlaanderen is welkom: organisaties, beleidsmakers, ondernemers, academici... Schrijf je gratis in!

Met bijna 1000 inschrijvingen voor dit webinar was het van meet af aan duidelijk: energiegemeenschappen zijn hot. En hoewel het concept verre van nieuw is (Duitsland telde er voor de Tweede Wereldoorlog al maar liefst 6.000!) zijn er goede redenen waarom het net vandaag op zoveel interesse kan rekenen. 

Energiegemeenschappen zetten burgers aan het stuur van de energietransitie. Was die burger vroeger nog een passieve stroomafnemer die de grillen van een groot, gecentraliseerd energiebedrijf moest ondergaan, dan wordt ie vandaag zélf producent, of neemt ie stroom af van de buren. 

Maar burgers in energiegemeenschappen doen nog meer: ze helpen het stroomnet op piekmomenten te ontlasten. Dat is nodig, zeker nu er almaar meer elektrische voertuigen en warmtepompen komen. Bovendien gaan ze samen ook energie besparen door die efficiënt te gebruiken.

Wat zijn de wettelijke en administratieve uitdagingen in Vlaanderen om vandaag een eigen energiegemeenschap op te richten? Hoe kan dat anders in de (nabije) toekomst? Hoe kunnen we als maatschappij maximaal voordeel halen uit energiegemeenschappen? En hoe brengen we ze aan de man, bij de modale burger? 

Onze experts gaven het antwoord - of zochten er mee naar.

  • Energiegemeenschappen zetten niet alleen in op groene stroom, maar ook op flexibiliteit, energiebesparing en de strijd tegen energiearmoede. Je buren helpen met collectieve stroom is leuk, maar daarmee alleen gaan we de transitie niet realiseren. (Margot Vingerhoedt - REscoop)
  • In Vlaanderen hebben we te weinig ruimte voor grote zonneparken. De sleutel tot de energietransitie ligt daarom in ieders handen: van de schooldirecteur tot de boer. Als je dakruimte hebt, zou je die helemaal moeten benutten. We zien nog veel daken die slechts voor de helft vol gelegd worden met zonnepanelen, omdat mensen enkel kijken naar hun eigen verbruik. (Pieterjan Verhaeghen - Bolt)
  • Naarmate er meer projecten ontstaan zullen we snel weten wat de belemmeringen zijn, dan is het aan de overheid om te kijken hoe we die kunnen aanpakken. (Mathieu Vermeersch - VEKA)
  • Burgers in een energiegemeenschap kunnen inspelen op de uitdagingen van een energienet dat steeds meer pieken en dalen kent. Voorwaarde is dan wel dat je binnen de energiegemeenschap geen grote afstanden overbrugt - en dat je verbruik flexibel is. (Annelies Delnooz - VITO / Energyville)

Nood aan wat extra duiding en context? Bekijk het hele webinar!

Sprekers

Erwin Cornelis (Bond Beter Leefmilieu)

Erwin Cornelis, beleidsexpert energie bij Bond Beter Leefmilieu, is al 25 jaar actief in de energiesector. Hij bestudeerde onder andere de klimaatimpact van transport, beheerde een programma voor energie-efficiëntie, evalueerde het beleid voor meer hernieuwbare energie… Dankzij deze verschillende perspectieven heeft hij als geen ander zicht op welk beleid ons best naar klimaatneutraliteit leidt.

Dirk Vansintjan (Ecopower & REScoop Europe)

Dirk Vansintjan vecht al meer dan 30 jaar voor een energietransitie door en voor burgers. Hij is medeoprichter van Ecopower, en als voorzitter van REScoop Europe, de Europese overkoepelende organisatie van burgercoöperaties, bereikte hij binnen de EU-wetgeving aanzienlijke verbeteringen op vlak van duurzame en coöperatieve energie. 

Mathieu Vermeersch (Vlaams Energie- en Klimaatagentschap)

Mathieu Vermeersch is beleidsmedewerker energie bij het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap. Bij VEKA timmert hij aan een regelgevend kader waarbinnen, in de nabije toekomst, energiegemeenschappen opgestart kunnen worden.

Annelies Delnooz (VITO / Energyville)

Annelies Delnooz is senior onderzoeker en projectmanager bij VITO / Energyville. Ze onderzoekt de marktwerking van de energiesector binnen een internationale context. Daarnaast werkt ze aan de integratie van verschillende innovatieve oplossingen en energietechnologieën binnen een Smart Grid-context.

Pieterjan Verhaeghen (Bolt)

Als consultant in de energiesector zag Pieterjan Verhaeghen dat energiecontracten niet transparant zijn. Vaak weten mensen niet of hun contract groene initiatieven ondersteunt, en dat vertraagt de transitie. Daarom richtte hij Bolt op. Via dat energieplatform kunnen mensen hun energie rechtstreeks kopen van groene producenten. Van bijvoorbeeld de plaatselijke tennisclub die zonnepanelen op het dak heeft liggen, of van de windmolen langs de weg naar kantoor. Met hun transparante peer-to-peermodel wil Bolt de energiesector uitdagen om meer inspanningen te leveren om de lokale transitie een boost te geven. 

Dit webinar wordt georganiseerd met steun van de Koning Boudewijnstichting en het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer

Connect2Change wordt georganiseerd door Bond Beter Leefmilieu, met steun van: