Er is geen wetenschappelijke consensus, politici raken er niet uit en er is waarschijnlijk te weinig budget voorzien. Deze trieste boodschap bracht Marc Demarche, topman van NIRAS, afgelopen week in de Standaard. Een oplossing voor de berging van hoogradioactief afval is dus nog ver weg. Willen we de volgende generaties nog meer zulke problemen besparen, dan is een kernuitstap absoluut noodzakelijk.
Gezocht: 25 kilometer onderaardse gangen
Waar moeten we met al ons radioactieve afval naartoe? Er zijn maar weinig zekerheden. Het NIRAS, de Belgische beheerder van nucleair afval, zegt de oplossing te hebben gevonden in de Boomse kleilaag op zo’n 200 meter diepte. Maar dat trekt het FANC, het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle, in twijfel. Het FANC wil dat er ook andere (en diepere) geologische lagen worden onderzocht. Ook volgens de voogdijministers Kris Peeters (CD&V) en Marie Christine Marghem (MR) moet er nog meer onderzoek gebeuren naar een geschikte locatie en diepte voor de ondergrondse berging. Het afval moet dus onder de grond, daarover is iedereen het eens. Maar hoe diep en waar? Dat blijft de vraag van een miljoen. Of beter gezegd: de vraag van 3,2 miljard euro, minstens.
Extra rekening voor de belastingbetaler?
Want om uiterst gevaarlijk kernafval voor tienduizenden jaren op te bergen, zet je best wat geld opzij. NIRAS schat de kostprijs voor een berging op 200 meter diepte op een slordige 3,2 miljard euro. Bij een berging op 400 meter loopt die prijs al op tot bijna 5 miljard euro. En dat is nog maar een inschatting van de kosten. De werkelijke kost van zulke grote infrastructuurwerken kan dus nog een pak hoger liggen, zeker omdat die werken nog nooit eerder zijn uitgevoerd. En er zit nog een adder onder het gras. De wetgeving voorziet dat Electrabel enkel moet bijdragen aan de kosten voor de berging zolang ze de kerncentrales uitbaten. Na de kernuitstap ontlopen ze dus de dans. De openstaande (en oplopende) rekening zal dan aan de Belgische belastingbetaler gepresenteerd worden.
Beginnen aan de bron: kernuitstap noodzakelijk
Zoek op de website van NIRAS eens naar antwoorden op het probleem van afvalbeheer en je stoot al snel op de pagina ‘Voorkomen aan de Bron’. “Het beheer van radioactief afval begint al vóór het geproduceerd wordt”, is de eerste zin. Hier zitten Bond Beter Leefmilieu en NIRAS op dezelfde golflengte. Kernenergie zadelt ons op met afval waar we de volgende tienduizenden jaren mee blijven zitten. Hoog tijd om hier een punt achter te zetten. De kernuitstap is hier het enige juiste antwoord. Als onze politici in het nakende Energiepact niet expliciet vasthouden aan de kernuitstap, met een directe sluiting van Doel I en II, kunnen we niet anders dan spreken van schuldig verzuim.
